Szkoła została założona w 1899 roku przez Wydział Krajowy we Lwowie w porozumieniu z Byłą Radą Szkolną Krajową za staraniem Wydziału Rady Powiatowej, który w 1898 roku podjął uchwałę o asygnowaniu kwoty 200 zł z przeznaczeniem na utworzenie w mieście Tarnobrzegu Szkoły Przemysłowej Uzupełniającej. Gmina Tarnobrzeg i Zdzisław Hr. Tarnowski idąc w ślad za inicjatywą Wydziału Rady
Powiatowej postanowili również przekazać na powyższy cel po 100 zł. Dnia 8 sierpnia 1899 roku członkowie Wydziału Rady Powiatowej przyjęli do wiadomości, iż z początkiem nowego roku szkolnego w mieście Tarnobrzegu otwarta zostanie Szkoła Przemysłowa Uzupełniająca. W ten sposób przy wspólnym udziale galicyjskich władz oświatowych i samorządowych w Tarnobrzegu 1 września 1899 roku rozpoczęła działalność najstarsza szkoła zawodowa przygotowująca przyszłe kadry rzemieślnicze.
Była to szkoła męska licząca w pierwszym roku nauki 27 uczniów. Pierwotnie szkoła mieściła się w budynku Szkoły Ludowej, a od 1913 roku w nowo wybudowanym budynku Szkoły Powszechnej Męskiej. Szkoła była przeznaczona wyłącznie dla młodzieży zatrudnionej w pracowniach rzemieślniczych i sklepach, zaś nauka była obowiązkowa pod rygorem nałożenia grzywien pieniężnych przez starostwo. Nabór do szkoły odbywał się na dwa kierunki: przygotowawczy i przemysłowy, pierwszy jednoroczny, a drugi dwuletni. Do klasy przygotowawczej byli przyjmowani uczniowie, którzy nie ukończyli Szkoły Ludowej (Powszechnej) lub też wcale do niej nie uczęszczali. Do klasy pierwszej przemysłowej byli zapisywani ci uczniowie, którzy ukończyli czwartą lub piątą klasę Szkoły Powszechnej. Nauka odbywała się w niedziele od godziny dziesiątej do dwunastej oraz w poniedziałki, wtorki, środy i czwartki w godzinach popołudniowych w godzinach od osiemnastej do dwudziestej. W ciągu dnia uczniowie odbywali naukę praktyczną w warsztatach prywatnych majstrów. Nauka praktyczna u majstra była płatna, a programy nauczania na zróżnicowanych poziomie. Cykl nauczania trwał cztery lata. Uczniowie kończący naukę byli poddawani egzaminowi pisemnemu z języka polskiego i rachunków oraz ustnemu z przedmiotów ogólnokształcących zawodowych. W początkowym okresie działalności szkoła kształciła w zawodach: handlarz, stolarz, kowal, malarz, kamieniarz, mechanik, szewc, krawiec, kupiec, koszykarz i fiakier (dorożkarz). Z czasem w miarę zwiększenia się liczby uczniów podjęto decyzję o wprowadzeniu zmian w dotychczasowym systemie kształcenia wprowadzając nauczanie w grupie. Zajęcia prowadzono w grupach metalowej, handlowej,. Spożywczej. Skórzanej, włókienniczej, drzewnej, skórzanej zdobniczej, ogólnej i niezawodowców. Szkoła prowadziła także dodatkową działalnością związaną z organizowaniem kursów dokształcających dla majstrów s sprzedawców dla kółek rolniczych. Została również powołana do życia prywatna dwuletnia szkoła handlowa uzupełniająca tzw. „Handlówka”. Umożliwiła ona kontynuowanie nauki dziewczętom, którym prawnie do 1932 roku było zabronione uczęszczanie do zawodowej szkoły dokształcającej. „Handlówka” już funkcjonowała zaledwie cztery lata, a została rozwiązana z powodu braku kadry pedagogicznej. `Wybuch I wojny światowej spowodował, iż w roku szkolnym 1914/1915 ze względu na prowadzone w okolicach miasta Tarnobrzega działania wojenne zajęcia dydaktyczne zostały przerwane. Ponownie nauka została wznowiona w dniu 1 listopada 1915 roku. Koszt utrzymania szkoły w 2/3 ponosiło państwo, a pozostałe Gmina Tarnobrzeg, która była jednocześnie zobowiązana do pokrycia wydatków związanych z opałem i oświetleniem. Przed I wojną światową na utrzymanie szkoły dodatkowo łożyły: Wydział Rady Powiatowej w Tarnobrzegu, Zdzisław Hr. Tarnowski oraz Izba Handlowo Przemysłowa w Krakowie. Szkoła była placówką publiczną i w ciągu swojego istnienia kilkakrotnie zmieniała nazwę. W okresie zaborów nosiła nazwę Szkoły Przemysłowej Uzupełniającej, zaś od 1918 roku Szkoły Dokształcającej Zawodowej, którą w 1933 roku władze szkolne przemianowały na Koedukacyjną Szkołę Dokształcającą.
Od czasu założenia szkoły do roku 1939 kierownikiem był Józef Łopatyński, który przez cały czas prowadził administrację, organizował pracę dydaktyczno – wychowawczą, reprezentował szkołę na zewnątrz i kierował jej życiem codziennym. Położył duże zasługi na polu krzewienia oświaty zawodowej w Tarnobrzegu. Do wybuchu II wojny światowej kształciło 4528 uczniów, z czego 3293 ukończyło szkołę. W okresie okupacji niemieckiej szkoła działała z przerwami realizując ograniczony, narzucony przez okupanta program nauczania. Ponownie szkoła wznowiła działalność 14 września 1944 roku jako Państwowe Gimnazjum Krawieckie. Równocześnie podjęto decyzję o utworzeniu drugiej placówki z poszerzonym programem nauczania pod nazwą Dokształcającej Szkoły Zawodowej przemianowanej następnie na Publiczną Szkołę Zawodową. Ze względu na znaczne trudności lokalowe na potrzeby szkoły postanowiono przeznaczyć na budynek, którego właścicielami do 1939 roku byli Tarnowscy. Ponadto zgodnie z wolą zmarłej dn. 12 lipca 1944 roku Barbary ze Słomków Mostkowej wyrażoną w testamencie spisanym w dniu 8 września 1943 roku decyzją Sądu Z biegiem lat szkoła rozrosła się, przyjmowała coraz więcej uczniów, wprowadzała nowe kierunki kształcenia zawodowego. Zwiększyła się kadra pedagogiczna. I tak dla przykładu, w roku szkolnym 1978/79 w szkole uczyło się już 1085 uczniów w 31 oddziałach. W roku szkolnym 1990 decyzją władz oświatowych Zasadnicza Szkoła Zawodowa została przemianowana na Zespół Szkół Zawodowych w skład którego wchodziły: Zasadnicza Szkoła Zawodowa, Liceum Gastronomiczne, Liceum Odzieżowe, Liceum Krawieckie dla absolwentów Zasadniczej Szkoły Zawodowej. Zmiany w organizacji szkoły oraz wprowadzenie nowych kierunków kształcenia nie powodowały rozwoju bazy lokalowej i dydaktycznej szkoły. Nauka odbywała się w systemie zmianowym od godz. 7.00 do godz. 20.00, w trzech odległych od siebie budynkach nie dostosowanych do wymogów edukacyjnych i ówczesnych potrzeb szkoły, bowiem znacząco wzrosła liczba oddziałów szkolnych do ponad 40, a liczba uczniów osiągnęła liczbę 1400. Szkoła nie miała sali gimnastycznej, szatni. W 1992 roku zlikwidowano warsztaty, a zajęcia praktyczne zostały przeniesione do pracowni szkolnych. W roku 1997 kolejnym dyrektorem Zespołu Szkół Zawodowych został Tadeusz Nowak, doświadczony pedagog i nauczyciel, dobry organizator. Przypadły mu w udziale trudne zadania i wyzwania: przeprowadzenie szkoły w drugie stulecie jej działalności oraz realizacja zadań wynikających z zapowiadanej reformy systemu Edukacji Narodowej. Od 1 września 1997 roku nastąpiły zmiany w organizacji szkoły. Decyzją Kuratorium Oświaty w Tarnobrzegu Liceum Zawodowe o specjalności krawieckiej zostało przekształcone w Technikum Odzieżowe , a Liceum Zawodowe o specjalności gastronomicznej w Technikum Gastronomiczne. Od 1 września 1998 roku dla absolwentów Zasadniczej Szkoły Zawodowej powstały 3-letnie Technikum Odzieżowe oraz 3-letnie Technikum Gastronomiczne i Handlowe. Wprowadzone zmiany pozwoliły na lepsze przygotowanie absolwentów technikum do pracy zawodowej i podjęcia studiów oraz otrzymanie tytułu technika określonej specjalności, a absolwentom zasadniczej szkoły zawodowej na kontynuację nauki. Nauczyciele mieli zagwarantowaną pracę do czasu wprowadzenia reformy systemu edukacji do szkolnictwa ponadgimnazjalnego. Równolegle zostały rozpoczęte prace remontowe i modernizacyjne dotychczasowej bazy lokalnej i dydaktycznej szkoły. Grodzkiego w Tarnobrzegu z 1946 roku prawnie została usankcjonowana „Fundacja Szkoły Rękodzielniczej im. Franciszka Mortki i Barbary ze Słomków Mortkowskich w Tarnobrzegu”, dzięki której szkoła powiększyła bazę lokalową przez nabycie nowej nieruchomości gruntowej wraz z zabudowaniami. Na dyrektora obydwu placówek powołano Jana Fecko. W 1949 roku obydwie placówki połączono i przekształcono w 3-letnią szkołę zawodową o profilu krawieckim i ogólnozawodowym. Od lipca 1951 roku kierownictwo szkoły objął Jan Kozyra, który kierował nią nad 20 lat. W tym okresie w organizacji szkoły nastąpiło wiele zmian. 1 września 1951 roku szkoła otrzymała nazwę Zasadniczej Szkoły Metalowej. W 1968 roku oddano do użytku dydaktycznego wyremontowany po pożarze budynek szkolny. Uczniowie kształcili się w zawodach specjalności metalowych, handlowych i gastronomicznych. Szybki rozwój w okolicach Tarnobrzega przemysłu siarkowego, budownictwa przemysłowego oraz ogólny rozwój miasta w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych wzrost zapotrzebowania na wykwalifikowaną kadrę pracowników. Szkoła musiała dostosować kształcenie zawodowe do potrzeb gospodarki terenowej jak i ogólnokrajowej. W związku z tym Zasadnicza Szkoła Zawodowa i Dokształcająca wprowadziły dodatkowo kierunek górniczy i budowlany. Równocześnie zostało utworzone Technikum dla Pracujących o kierunku mechaniczno-elektrycznym. Trzeba tu również nadmienić, że w latach sześćdziesiątych Zasadnicza Szkoła Zawodowa stopniowo traciła status szkoły zawodowej w mieście. W tym okresie przy największych zakładach przemysłowych w Tarnobrzegu powstawały przyzakładowe szkoły zawodowe, które z czasem przekształciły się w zasadnicze szkoły zawodowe i technika. Wspierane przez zakłady miały lepsze możliwości rozwoju, przez co stały się pewnym zagrożeniem dla najstarszej szkoły zawodowej miasta. Kolejno placówka od połowy lat siedemdziesiątych od 1997 roku kierowali: - Benedykt Budziło lata 1974 – 1979 - Tadeusz Miłkowski lata 1979 – 1985 - Bogusław Gąsior lata 1985 – 1991 - Renata Dojka lata 1991 – 1997 Rozpoczęcie budowy szkoły i uroczystości wmurowania kamienia węgielnego oraz aktu erekcyjnego w dniu 25 maja 2000 roku było nie tylko wielkim przeżyciem dla całej społeczności szkolnej, ale stało się symbolicznym aktem wejścia szkoły w drugie stulecie jej działalności. Z niecierpliwością oczekiwano oddania do użytku części dydaktycznej. Czas oczekiwania został wypełniony zabiegami o wybór Patrona szkoły, ufundowania jej sztandaru i wprowadzeniem zmian związanych z reforma oświaty. Działania przedłużały się w związku z brakiem jednomyślności w stosunku do proponowanych kandydatów na patrona: hr. Jana Feliksa Tarnowskiego i dzikowskiego wójta, Jana Słomki. Dyrektor po zasięgnięciu opinii przeora Klasztoru O.O. Dominikanów zaproponował jako kandydata na Patrona Szkoły Prymasa Tysiąclecia Ks. Kard. Stefana Wyszyńskiego. Kandydatura zyskała aprobatę zarówno nauczycieli uczniów jak i rodziców. Po uzyskaniu zgody Ordynariusza Diecezji Sandomierskiej rozpoczęto starania o nadanie szkole imienia wybranego Patrona przez Radę Miasta Tarnobrzega. Starania zostały uwieńczone wydaniem Uchwały Rady Miasta z dnia 25.10.2002 r. o nadaniu szkole imienia ks. Kard. Stefana Wyszyńskiego. W tym czasie Rada Rodziców ufundowała szkole sztandar. Wykonały go siostry Bernardynki z Klasztoru w Świętej Katarzynie, a poświęcił Ojciec Święty, Jan Paweł II w dniu 18 sierpnia 2002 r. w czasie pielgrzymki na Błoniach Krakowskich. W roku szkolnym 2001/2002 w związku z reformą systemu szkolnictwa Zespół Szkół Zawodowych został przemianowany na Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 1. W skład zespołu weszły: Liceum Profilowane 3 letnie profil: ekonomiczno administracyjny profil : usługowo gospodarczy profil: kreowanie ubiorów Technikum 4 - letnie technik handlowiec technik organizacji usług gastronomicznych technik technologii odzieży Zasadnicza szkoła zawodowa 2 i 3 letnia kształcąca w zawodach : sprzedawca, cukiernik, piekarz, kucharz małej gastronomii, fryzjer, stolarz. Technikum na podbudowie ZSZ technik handlowiec. Środki na ten cel uzyskano z Kuratorium Oświaty w Tarnobrzegu oraz dotacji z Ministerstwa Edukacji Narodowej. Pod nadzorem wojewódzkiego konserwatora zabytków został odrestaurowany budynek, który szkoła otrzymała od rodziny Tarnowskich. W pozostałych budynkach wymieniono okna, instalację elektryczna i centralnego ogrzewania, zmodernizowano sanitariaty. Wygospodarowano nowe sale lekcyjne, zabezpieczono boisko szkolne. Warunki pracy w szkole znacznie się poprawiły. Uczniowie kształcili się w zawodach: krawiec, kucharz, piekarz, sprzedawca, stolarz, fryzjer, kelner, zegarmistrz, fotograf, ciastkarz. Absolwenci Technikum otrzymywali tytuły: technik handlowiec, technik technologii odzieży, technik żywienia i gospodarstwa domowego, technik technologii żywienia oraz technik odzieżowy. Praktyczna nauka zawodu odbywała się w 3 pracowniach warsztatów gastronomicznych i 3 pracowniach odzieżowych poza szkoła w zakładach rzemieślniczych. Praktyki zawodowe odbywały się w zakładach pracy na terenie Tarnobrzega i poza Tarnobrzegiem w zakładach gastronomicznych, handlowych, odzieżowych i usługowych. Szkolenia kursowe odbywały się w szkole i poza szkoła. Uczniowie mieli większą swobodę wyboru języka obcego, gdyż do planu zajęć poza językiem rosyjskim wprowadzono język niemiecki, język angielski, a po wejściu reformy również francuski dla absolwentów gimnazjum. Znacznie poprawiła się działalność opiekuńczo – wychowawcza szkoły. Od 1 września w szkole pracuje pedagog szkolny, uczniowie korzystają z pomocy psychologa oraz pielęgniarki i lekarza stomatologa. W szkole zaczął działać Związek Harcerstwa Polskiego. Nadal jednak dawała o sobie znać ciasnota, oddalenie budynków szkolnych, wydłużony czas zajęć dydaktyczno – szkolnych. Dlatego tez dyrektor szkoły, mając na uwadze przyszłość szkoły związana z reforma szkolnictwa, już od 15 września 1997 r. zaczął zabiegać o włącznie do planu inwestycji do ówczesnego Kuratorium Oświaty w Tarnobrzegu budowy nowego obiektu dla potrzeb Zespołu Szkół Zawodowych. Droga do realizacji zamierzeń była długa i ciernista. Przeszkodą był brak terenu pod budowę szkoły, środków finansowych, a wreszcie zbiegająca się w czasie reforma administracyjna. Po wielu perypetiach pomysł ten został rozpoczęciem budowy obiektu dydaktycznego w grudniu 1999 r. na terenach zlokalizowany przy ulicy Kopernika. Ciężar inwestycji przyjął na swoje barki Zarząd Miasta Tarnobrzega wykorzystując własne środki przyznane przez Podkarpackiego Kuratora Oświaty i Ministerstwo Edukacji Narodowej.
Niestrudzone starania dyrektora, konsekwentne działania Zarządu Miasta, dyscyplina wykonawców, dotacja Podkarpackiego Kuratora Oświaty, wsparcie Ministerstwa Edukacji Narodowej doprowadziły do oddania części dydaktycznej, nowoczesnego obiektu spełniającego wymogi europejskich standardów, obiektu na miarę XXI wieku. Stało się to 1 września 2003 r. w czasie Wojewódzkiej Inauguracji Roku Szkolnego 2003/2004, w której uczestniczyli przedstawiciele najwyższych władz państwowych – senatu i sejmu, duchowieństwa, władz samorządowych wojewódzkich i miasta Tarnobrzega, oświatowych organizacji i instytucji, a wreszcie nauczyciele, rodzice, uczniowie i społeczeństwo miasta. Uroczystość oddania do użytku nowego obiektu została połączona z nadaniem szkole imienia Ks. Kard. Stefana Wyszyńskiego, poświęcenia tablicy pamiątkowej i popiersia Patrona oraz przekazania Szkole Sztandaru. Spełniły się marzenia nauczycieli, rodziców i uczniów, przyjaciół szkoły. Po latach oczekiwań, cierpliwego znoszenia złych warunków Szkoła otrzymała nowoczesny budynek. Tym samym został przesadzony niepewny los szkoły. Szkoła stanęła przed nowymi wyzwaniami – zagospodarowaniem nowego obiektu, urządzeniem pracowni, a także dostosowaniem kształcenia uczniów do aktualnych potrzeb. Pierwsze przeszkody zostały pokonane. Nowy obiekt został zagospodarowany, wyposażony w nowoczesny sprzęt i pomoce dydaktyczne. Uczniowie uczą się w obszernych salach, korzystają z pracowni komputerowej, maja dostęp do Internetu, praktyczna naukę odbywają w warsztatach szkolnych i zakładach rzemieślniczych. Nauka odbywa się do godziny 1500, co umożliwia prowadzenie zajęć dydaktycznych oraz działalności organizacji młodzieżowych. Obecnie zajęcia dydaktyczne odbywają się w nowym budynku szkolnym, a zajęcia z praktycznej nauki zawodu w warsztatach gastronomicznych w budynku przy ul. Jasińskiego. Nadmienić należy, że budynek ten jest własnością szkoły i nie został przekazany w momencie przeprowadzenia się do nowego obiektu w przeciwieństwie do pozostałych budynków wykorzystywanych przez szkołę. Nadal jednak oczekujemy na realizacje budowy Sali gimnastycznej która ma się rozpocząć w 2005r. Stanowisko dyrektora Zespołu Szkół Zawodowych w Tarnobrzegu objąłem w dniu 1 września 1997 r. W związku z wprowadzeniem reformy systemu Edukacji Narodowej nazwa szkoły zmieniła się na Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 1. Numer szkoły jest podkreśleniem faktu, że szkoła jest kontynuacja tradycji najstarszej szkoły zawodowej w Tarnobrzegu założonej w 1899 roku pod nazwą: Szkoła Zawodowa Uzupełniająca. Szkoła ta ponad sześćdziesiąt lat była jedyną szkoła zawodową w mieście kształcąca uczniów dla potrzeb rozwijającego się rzemiosła, przemysłu i rolnictwa oraz usług. Właśnie zbliża się 100 rocznica powstania szkoły. Od początku nie mogłem pogodzic się z tym, że szkoła ze stuletnia tradycją nie ma swego Patrona ani Sztandaru, a jej baza lokalowa i dydaktyczna nie spełnia współczesnych wymogów, zwłaszcza w przededniu zapowiadanej reformy systemu edukacji. Zdawałem sobie sprawę, że przyszłość szkoły w dużym stopniu będzie zależeć od zmiany jej wizerunku w najbliższym jej środowisku, a także od poprawy warunków bazy lokalowej i dydaktycznej. Dlatego już od 15 września 1997 roku zacząłem szukać poparcia dla inicjatywy budowy nowego obiektu szkolnego. Kiedy marzenia stały się rzeczywistością i w grudniu 1999 roku rozpoczęto budowę szkoły, wówczas podjąłem myśl, aby uroczystość oddania nowej szkoły nowego połączyć z uroczystością nadania jej imienia wybranego Patrona. Na moją odpowiedziała Rada Pedagogiczna, zgłaszając dwóch kandydatów, ludzi ze swojego otoczenia; Hrabiego Jana Feliksa Tarnowskiego i wójta Dzikowa, włościanina Jana Słomkę. Sylwetki kandydatów zostały przedstawione na posiedzeniu Rady Pedagogicznej w dniu 13.10.2000r. przez pracowników naukowych Akademii Świętokrzyskiej. Z wypowiedzi uczestników dyskusji wynikało, że są zbyt duże różnice w ocenie postaw kandydatów i w takiej sytuacji trudno będzie osiągnąć porozumienie w wyborze tylko jednego kandydata. Wówczas zacząłem zastanawiać się nad propozycją innego kandydata. Dodam, że od dawna pozostawałem pod wrażeniem postawy Prymasa Tysiąclecia, ks Kard. Stefana Wyszyńskiego, zwłaszcza po lekturze „ Głosu z Jasnej Góry’’ i „Zapisków więziennych’’ Kardynała. Szczególnie zwróciłem uwagę, że Jego poglądy np: na rolę nauczyciela w społeczeństwie, wezwania kierowane do młodych, stosunek do narodu i ojczyznę mają charakter ponadczasowymi mogą być wskazaniami dla współczesnych nauczycieli i uczniów. Po zasięgnięciu opinii przełożonego Klasztoru O.O. Dominikanów, O. Macieja Złonkiewicza. poprosiłem O. Krzysztofa Kupczakiewicza, nauczyciela religii w szkole, aby przybliżył Radzie Pedagogicznej w dniu 4.10.2004r. postać ks Kardynała. Sam podzieliłem się z zebranymi swoimi refleksjami na temat postawy Prymasa Tysiąclecia. Wychowawcy przeprowadzili spotkania w klasach z uczniami i rodzicami, prezentując sylwetki trzech kandydatów na Patrona Szkoły. W ogólno szkolnym głosowaniu kandydatem na Patrona Szkoły został wybrany ks. Kardynał Stefan Wyszyński. W dalszej kolejności swoich zabiegów zwróciłem się z prośbą do Biskupa Sandomierskiego Wacława Świerzawskiego o wyrażenie zgody na nadanie szkole imienia Ks. Prymasa. Po uzyskaniu zgody wystąpiłem z wnioskiem do Rady Miasta Tarnobrzega o nadanie szkole imienia wybranego Patrona. Rada Miasta pozytywnie rozpatrzyła wniosek i Uchwałą z dnia 25.10.2002r. nadała szkole Imię w/w Patrona. Równocześnie zabiegałem o fundowanie szkołę przez Radę Rodziców Sztandaru, który wykonały siostry Bernardynki z Klasztoru w Świętej Katarzynie, a poświęcił Ojciec Święty, Jan Paweł II w czasie pielgrzymki do Polski w dniu 18.08.2002r. na Błoniach Krakowskich. Dzień 1 września 2003 roku był dla naszej szkoły wielkim przeżyciem. W czasie Wojewódzkiej Inicjatywy Roku Szkolnego 20034/2004 miała miejsce potrójna uroczystość – oddanie do użytku części dydaktycznej naszego obiektu, nadanie szkole imienia ks. Kard. Stefana Wyszyńskiego oraz przekazanie Sztandaru. W czasie uroczystości została odsłonięta tablica pamiątkowa oraz popersie Patrona. Jesteśmy dumnie, ze Patronem szkoły został człowiek, który swoim życiem, działalnością i poświęceniem wyrósł wielki wpływ na Polaków i jest symbolem poszanowania i sprawiedliwości i który z godnością i szacunkiem odnosił się do każdego człowieka.
